با ما تماس بگیرید

شیر توپی چیست؟

  • ۱۶ اسفند، ۱۳۹۶
  • 0
  • 3
    0

شیرتوپی چیست و چگونه کار میکند؟

شیر توپی وسیله ای است به همراه یک دریچه کروی که امکان کنترل جریان را بصورت باز/بسته (صفر/یک)را فراهم می کنند.توپی شیر دارای مجرا بصورت ورودی و خروجی در مرکز آن میباشد.

VALVEOPEN

شیر باز

همچنین وقتی نشانگر موقعیت شیر, باز بودن شیر را نشان دهد سوراخ توپی شیر در امتداد مسیر خط لوله قرار میگیرد.در این حالت جریان امکان عبور از میان آن را دارد.

valveclosed

شیر بسته

در حالتی که توپی شیر چرخش ۹۰ درجه (ربع گرد) را دارد, مجرای آن عمود بر جهت جریان قرار گرفته که جریان امکان عبور از داخل آن را ندارد. نشانگر موقعیت شیر, بسته بودن آن را نشان میدهد که به معنی بسته بودن شیر میباشد.

شیرهای دیگری مانند شیرهای پروانه ای , سماوری, مانندشیرهای توپی در رده و دسته شیرهای ربعگرد میباشند. از لحاظ پوشش و عدم نشتی جریان سیال ,شیرهای توپی بسیار مطلوب و معتبر و معروف هستند. در نتیجه آنها انتخاب اول استفاده و بسیار کاربردی در مصارف گازرسانی که قطع جریان بصورت جدی اهمیت دارد مطرح میباشند. همچنین به علت وجود عایق و درزبندی بصورت یکپارچه و یکنواخت در شیرهای توپی, این شیرها در محدود کردن جریان. کاهش دبی خروجی جریان سیال گزینه های مناسبی نیستند. جنس بدنه شیرهای توپی معمولا از فولاد ساخته میشود و میتوان جهت افزایش دوام بیشتر علی الخصوص در مقابل خوردگی با آلیاژ نیکل پوشش میشود.

ballvalve

پرکاربردترین تیپ از انواع شیرهای توپی بصورت دو راهه (ورودی وخروجی در مسیر طولی و مستقیم) که اجازه میدهد جریان بصورت خطی و بدون آشفتگی و تلاطم از ورودی به خروجی جریان یابد. ونیز در شیرهای توپی سه و چهارراهه ورود و عبور جریان بصورت ترکیبی در امتدادهای نود درجه میسر میسازد. بصورت کلی و عمومی شیرهای توپی از لحاظ تیپ بندی بدنه در چند مدل وجود دارند.

همچنین از لحاظ اتصال سر به سر, بدنه شیرهای توپی به انواع ذیل تقسیم میشوند:

 فلنجی پکپارچه(اتصال صورت فلنجها)سر به سر بدنه

flange
integral

شیرها :

فلنجی با اتصال سر به سر فلنجها در بدنه شیرها

اتصال صورت به صورت سربه سر بدنه شیرها

flat-face
Socketweld

اتصال جوش محیطی جانبی سر به سر بدنه شیرها

اتصال با نشیمن واشر بین سر به سر بدنه شیرها

اتصال بصورت سر به سر جوشی شیر سر به سر بدنه شیرها

valtek
Buttweld

دسته بندی دیگری نیز در شیهای توپی وجود دارد و آن براساس شکل توپی است:

Trunnion Mounted Ball Valves

این نوع شیرتوپی بواسطه تعبیه و ایجاد اهرمهای در قسمتهای بالا و پایین در مرکزیت توپی شیر جهت شیرهای بزرگتر و با سرویس در فشارهای بالاتر مورد استفاده و کاربرد میباشد. این نوع طراحی در شیرها منجر به کاهش گشتاور (نیروی اعمالی از ناحیه فرمان شیر به اهرم ) در شیرهای توپی در دو محل تعبیه شده اهرمها در طرفین بالا و پایین توپی علی الخصوص در شیرهای با سایز بالا و با فشار کار بالا میباشند. این دسته ,نیروی اعمالی برای باز کردن (open ) شیر را به مجرای توپی قرار گرفته در خط (مسیر)تحت فشار منتقل میکند. و نیز برای جلوگیری از اصطکاک و سایش زیاد بین توپی و نشیمن شیر(محلی که صورت توپی شیر در حالت باز و بسته روی هم حرکت و تماس باهم دارند.)کاربرد دارد.

 Floating Ball Valves

این نوع از شیر توپی با مدل شناور فقط بواسطه اهرم به قسمت ساقه در بالادست و قسمت فوقانی توپی متصل شده است.در این نوع شیر , شناوربودن توپی باعث میشود تا در جهت عکس فشار وارده بر آن از ناحیه سیال محبوس شده در پشت توپی و نشیمنگاه شیر , توپی به همان سمت فشار متقابل و نیروی عکس العمل متقابل اعمال نماید.و ایجاد نوعی علیق و انسداد کامل مسیر سیال بدون کمترین نشتی را داشته باشیم.

ballvalve
ballvalve

 Rising Stem Ball Valves

شیر توپی دسته دار

دسته بلند در یک شیر توپی باعث ترکیب چرخش و سرعت و شتاب در باز و بست شیر توپی شده , همچنین سایش در ناحیه عایق و درز بندی محل تماس توپی و نشیمنگاه شیر را که از عوامل اصلی خرابی شیرها است , ممانعت میکند و پیشگیری مینماید. این شیر توانایی مهار سرعت بالای جریان را دارد و همچنین نیروی اولیه در باز و بست و گشتاور این نوع شیر توپی را خصوصا در شیرهای سایز بزرگ و در فشار کاری بالا,کاهش میدهد.

ball valves
ballvalves

دسته بندی شیرهای توپی براساس نوع مجراها و توپی:

Full Port/Full Bore Type

در این نوع از شیرها, مجرا و توپی در حالت باز , کاملا به اندازه قطر داخلی لوله متصله به دو سر شیر میباشد.این نوع از مقطع باعث کاهش ساییدگی و اصطکاک و افت فشار در طول مسیر میگردد. در این نوع شیر توپی هیچگونه محدودیت در عبور جریان سیال وجود ندارد(از همه مقطع کاملا استفاده میگردد.) قیمت این شیرها نیز تاحدودی نسبت به انواع سایر شیرها بیشتر است.و نیز این نوع شیرها جهت پیگ رانی در خطوط لوله نیز بسیار ایده آل است.

 
VALVEOPEN

 Reduced Bore Valves

در این نوع شیر توپی مجرای داخلی (توپی شیر)به بک الی دو سایز کو چکتر کاهش می یابد. این نوع شیر توپی باعث ایجاد محدودیت در عبور جریان از مقطع مجرای کروی میگردد. عمدتا در این نوع شیر, تلفات انرژی بالاست.

full-bore

V-Port Ball Valve

این نوع شیر توپی دارای یک مجرای V شکل تحت زوایای مختلف دارد. این نوع از شیرهای توپی به عنوان شیرهای کنترلی در خطوطی که سرعت جریان باید کنترل گردد مورد استفاده میباشند.

 

 

ارائه شده از : تجهیز آنلاین

تالیف:

عباس بمبئی رو

کارشناس بازرسی فنی

بازرس فنی صنایع نفت و گاز